Αριθμός 2706/1977
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΕΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Συγκείμενον εκ των μελών αυτού Αντ. Ταβουλάρη, Αντιπροέδρου, κωλυομένων του τε Προέδρου και των αρχαιοτέρων αυτού Αντιπροέδρων, Αγ. Σταυροπούλου, Ν. Παναγιωτάτου, Ηρ. Τσικλητήρα, Π. Μακροπούλου, Β. Λεονταρίτη, Τ. Δημητρακάκη, Μ. Μουζουράκη, Δ. Παΐζη, Συμβούλων της Επικρατείας, Κ.Μ. Χαλαζωνίτη και Φ. Κατζούρου, Παρέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Συνεδριάσαν δημοσία εν τω ακροατηρίω του τη 8η Φεβρουαρίου 1977, παρούσης και της Γραμματέως Π. Β., ίνα δικάση την κατωτέρω εκτιθεμένην υπόθεσιν επί τη από 2ας Σεπτεμβρίου 1975 αιτήσει:

τ ο υ *** , κατοίκου Νικαίας, οδός ***, ως ασκούντος την πατρικήν εξουσίαν επί του ανηλίκου υιού του ***, παραστάντος δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου ***, ον διώρισεν επ' ακροατηρίου.

κ α τ ά  του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, παραστάντος δια του ***, Παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου.

π ε ρ ί  ακυρώσεως της υπ' αριθ. Φ.076.8/1/61136/10-7-1975 αποφάσεως του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ως και πάσης ετέρας συναφούς πράξεως ή παραλείψεως

Α κ ο ύ σ α ν  του εισηγητού, Συμβούλου της Επικρατείας Ηρ. Τσικλητήρα, αναγνόντος και αναπτύξαντος την έκθεσιν αυτού, καθ' ην το ιστορικόν της προκειμένης υποθέσεως έχει ως έπεται:

Δια της υπό κρίσιν αιτήσεως, ζητείται η ακύρωσις 1) της ρητής αποφάσεως του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων όπως προκαλέση την έκδοσιν Προεδρικού Διατάγματος καθιερούντος το Σάββατον ως ημέραν αργίας δια τους μαθητάς των σχολείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως τους ανήκοντας εις το χριστιανικόν δόγμα των διαμαρτυρομένων αντβεντιστών της εβδόμης ημέρας, εκδηλωθείσης δια του υπ' αριθ. Φ.076.8/1/61136/10-7-1975 εγγράφου αυτού, δια του οποίου απερρίφθη σχετική αίτησις του αιτούντος, ανήκοντος εις το εν λόγω δόγμα και ασκούντος την πατρικήν εξουσίαν επί του ανηλίκου υιού του, μαθητού Μέσης Εκπαιδεύσεως και 2) της παραλείψεως του αυτού Υπουργού, όπως θεωρήση δεδικαιολογημένας τας κατά το τρέχον σχολικόν έτος (της υποβολής της αιτήσεως), πραγματοποιουμένας κατά Σάββατον απουσίας του υιού του, παραλείψεως εκδηλωθείσης δια του αυτού ως άνω εγγράφου.

Τα προκύπτοντα ζητήματα είναι αντίστοιχα των προβαλλομένων λόγω ακυρώσεως. Εφ' ων ο εισηγητής ανέπτυξεν την γνώμην αυτού.

Α κ ο ύ σ α ν  του πληρεξουσίου του αιτούντος, αναπτύξαντος και προφορικώς τους λόγους της υπό κρίσιν αιτήσεως και αιτησαμένου την παραδοχήν αυτής και του αντιπροσώπου του Υπουργού αιτησαμένου την απόρριψιν ταύτης.

Ι δ ό ν  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α
Σ κ ε φ θ έ ν  κ α τ ά  τ ο ν  Ν ό μ ο ν

Επειδή δια της υπό κρίσιν αιτήσεως, δια την οποίαν κατεβλήθησαν τα νόμιμα τέλη και το παράβολον, εκδοθέντων των υπ' αριθ. 148595, 148596 και 148597 έτους 1975 τριπλοτύπων του Ταμείου Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών, ζητείται η ακύρωσις 1) της ρητής αρνήσεως του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων όπως προκαλέση την έκδοσιν Προεδρικού Διατάγματος καθιερούντος το Σάββατον ως ημέραν αργίας δια τους μαθητάς των σχολείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως τους ανήκοντας εις το χριστιανικόν δόγμα των διαμαρτυρομένων αντβεντιστών της εβδόμης ημέρας, εκδηλωθείσης δια του υπ' αριθ. Φ.076.8/1/61136/10-7-1975 εγγράφου αυτού, δια του οποίου απερρίφθη σχετική αίτησις του αιτούντος, ανήκοντος εις το εν λόγω δόγμα και ασκούντος την πατρικήν εξουσίαν επί του ανηλίκου υιού του, μαθητού Μέσης Εκπαιδεύσεως και 2) της παραλείψεως του αυτού Υπουργού, όπως θεωρήση δεδικαιολογημένας τας κατά το τρέχον σχολικόν έτος (της υποβολής της αιτήσεως), πραγματοποιουμένας, κατά Σάββατον απουσίας του υιού του, παραλείψεως εκδηλωθείσης δια του αυτού ως άνω εγγράφου.

Επειδή η υπό κρίσιν αίτησις εισάγεται προς συζήτησιν ενώπιον της Ολομελείας, κατόπιν της υπ' αριθ. 4079/1976 αποφάσεως του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, δια της οποίας τούτο απέσχε της εκδόσεως οριστικής αποφάσεως και παρέπεμψε την υπόθεσιν ενώπιον της Ολομελείας, λόγω μείζονος σπουδαιότητος των ανακυπτόντων εν αυτή ζητημάτων.

Επειδή κατά το άρθρον 13 του ισχύοντος Συντάγματος "1 . Η ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως είναι απαραβίαστος. Η απόλαυσις των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται εκ των θρησκευτικών εκάστου πεποιθήσεων. 2. Πάσα γνωστή θρησκεία είναι ελευθέρα και τα της λατρείας αυτής τελούνται απωλύτως υπό την προστασίαν των νόμων. Η άσκησις της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλη την δημόσιαν τάξιν και τα χρηστά ήθη ... 3. ... 4. Ουδείς δύναται ένεκα των θρησκευτικών αυτού πεποιθήσεων να απαλλαγή της εκπληρώσεως των προς το Κράτος υποχρεώσεων ή να αρνηθή την συμμόρφωσίν του προς τους νόμους". Δια των ανωτέρω διατάξεων κατοχυρούται μεν εν Ελλάδι το ατομικόν δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας κατ' αμφοτέρας τας εκδηλώσεις αυτού, ήτοι τόσον της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως, όσον και της ελευθερίας της λατρείας, πλην όμως η άσκησις του δικαιώματος τούτου τελεί υπό τον όρον της εκπληρώσεως των προς το Κράτος υποχρεώσεων και συμμορφώσεως προς τους νόμους αυτού και της μη προσβολής της δημοσίας τάξεως και των χρηστών ηθών. Συνεπώς ο οπαδός ωρισμένου θρησκεύματος δεν δύναται, επικαλούμενος τας θρησκευτικάς του πεποιθήσεως, να αρνηθή την εκπλήρωσιν των προς το Κράτος υποχρεώσεών του ή την συμμόρφωσίν του προς τους νόμους γενικής εφαρμογής, τους μη αφορώντας εις τα ως άνω θέματα, οίον και το β.δ/γμα 229/1965 "περί εορτολογίου, συνεπειών ελλειπούς φοιτήσεως κλπ. Των μαθητών της Δευτεροβαθμίου (Μέσης Εκπαιδεύσεως)" (φ. 57), το οποίον, εκδοθέν επί τη βάσει της εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 12 του ν.δ/τος 4379/1964,τούτο μεν καθορίζει (άρθρ. 1) τας ημέρας καθ' ας επιτρέπεται να απουσιάζουν εκ των μαθημάτων των οι μαθηταί της Μέσης Εκπαιδεύσεως, απαριθμούν μεταξύ αυτών και ωρισμένας ημέρας θρησκευτικών εορτών δια τους ορθοδόξους, τους καθολικούς και τους ιουδαίους αντιστοίχως, τούτο δε, προβλέπει (άρθρ. 2) εις περίπτωσιν πραγματοποιήσεως υπό των μαθητών απουσιών και κατ' άλλας πλην των ανωτέρω ημέρας, συνεπείας αι οποίαι εξικνούνται και μέχρις αποκλεισμού των μαθητών εκ των προαγωγικών ή απολυτηρίων εξετάσεων. Κατ' ακολουθίαν, ο Υπουργός της Εθνικής Παιδείας, αρνούμενος όπως προκαλέση την έκδοσιν Προεδρικού Διατάγματος ορίζοντος ότι μαθηταί ωρισμένου δόγματος θα δύναται, πέραν των υπό των γενικών διατάξεων προβλεπομένων, ν' απέχουν των μαθημάτων των και καθ' ωρισμένην ημέραν της εβδομάδος και ότι αι απουσίαι αύται θα θεωρούνται, κατά παρέκκλισιν των διατάξεων τούτων δεδικαιολογημέναι, δεν παραλείπει νόμω οφειλομένην ενέργειαν, καθ' α ορθώς εγένετο δεκτόν και δια της παραπεμπτικής αποφάσεως. Εξ άλλου, ως σαφώς προκύπτει εκ του άρθρου 3 του ρηθέντος β.δ/τος 229/1965, η αρμοδιότης δια τον χαρακτηρισμόν ως δεδικαιολογημένων πραγματοποιηθεισών καθ' ωρισμένην σχολικήν περίοδον απουσιών, ανήκει εις τον σύλλογον των διδασκόντων, αποφαινομένου επί τη βάσει των προσκομισθέντων στοιχείων (βεβαιώσεις γονέων περί του αποχρώντος, κατά την κρίσιν των λόγων απουσίας, ιατρικά πιστοποιητικά κλπ.), ως ορθώς και περί του ζητήματος τούτου έκρινε το Τμήμα.

Επειδή, επιλυθέντων ούτως, κατά τ' ανωτέρω των ζητημάτων δια τα οποία η παραπομπή και δεδομένου ότι παρεπέμφθη εις την Ολομέλειαν η υπόθεσις εν τω συνόλω της, δέον αύτη να εκδικασθή περαιτέρω υπ' αυτής.

Επειδή, η δια του υπ' αριθ.Φ.076.8/1/61136/10-7-1975 εγγράφου του Υπουργού Εθνικής Παιδείας εκδηλωθείσα άρνησις αυτού όπως προκαλέση την έκδοσιν Προεδρικού Διατάγματος ορίζοντος, ότι οι αντβεντισταί μαθηταί της Μέσης Εκπαιδεύσεως θα δύναται να απέχουν των κατά Σάββατον μαθημάτων και ότι αι απουσίαι αύται θα θεωρούνται, κατά παρέκκλισιν των διατάξεων του προμνησθέντος β.δ/τος 229/1965, ως δεδικαιολογημέναι, δεν συνιστά παράλειψιν οφειλομένην ενεργείας ως αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών, δοθέντος ότι, κατά τα εκτεθέντα δεν υφίστατο υποχρεώσις της διοικήσεως όπως εκδώση τοιούτου περιεχομένου κανονιστικήν πράξιν. Περαιτέρω δε, νομίμως, σιγή απερρίφθη δια του αυτού ως άνω εγγράφου το αίτημα του αιτούντος, όπως ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας θεωρήση δεδικαιολογημένας τας κατά το τρέχον σχολικόν έτος πραγματοποιουμένας κατά Σάββατον απουσίας του υιού του, δεδομένου ότι η περί τούτου αρμοδιότης ανήκει, κατά τα εκτεθέντα, εις τον οικείον Σύλλογον των καθηγητών, ο οποίος, επί τη υποβολή σχετικής αιτήσεως, υποχρεούται ν' αποφανθή περί του δεδικαιολογημένου ή μη των απουσιών τούτων, απορριπτέας ούσης της υπό κρίσιν αιτήσεως ακυρώσεως. 

Δ ι α  τ α ύ τ α

Απορρίπτει την υπό κρίσιν αίτησιν.

Διατάσσει την κατάπτωσιν του παραβόλου

Επιβάλλει εις βάρος του αιτούντος την δικαστικήν δαπάνην του Δημοσίου εκ δραχμών χιλίων πεντακοσίων (1.500).

Εκρίθη και απεφασίσθη εν Αθήναις τη 18η Ιουνίου 1977.

Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματεύς

Εδημοσιεύθη δ' αυτόθι τη 30η ιδίου μηνός και έτους.

Ο Πρόεδρος Ο Γραμματεύς