Αριθμός 507/1983
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Γ

Συγκείμενον εκ των μελών αυτού, Π. Μαρκοπούλου, Αντιπροέδρου, Προέδρου του Γ' Τμήματος, Σ. Ν., Σ. Σπηλιωτοπούλου, Α. Μ., Γ. Γραίγου, Συμβούλων της Επικρατείας, Π. Ζ. Φλώρου και Π. Χ., Παρέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας. Συνεδριάσαν δημοσία εν τω ακροατηρίω του τη 11η Νοεμβρίου 1982, παρούσης και της Γραμματέως του Γ' Τμήματος, Ελ. Δ., ίνα δικάση την κατωτέρω εκτιθεμένην υπόθεσιν επί τη από 20ης Φεβρουαρίου 1982 αιτήσει:
τ ο υ ..., εφημερίου, κατοίκου ..., παραστάντος δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου, ....(Α.Τ. .../...) ον διώρισεν επ' ακροατηρίω, 

κ α τ ά  της Ιεράς Μητροπόλεως ..., παρασταθεσείσας δια του πληρεξουσίου της δικηγόρου, ... (Α.Τ. ...), δυνάμει πληρεξουσίου, 

π ε ρ ί  ακυρώσεως: 

1) της υπ' αριθμ. .../.....1981 πράξεως του Μητροπολίτου . 

2) της υπ' αριθμ. .../1981 αποφάσεως του Επισκοπικού Δικαστηρίου της Μητροπόλεως 

3) της υπ' αριθμ....../....1981 συναφούς προς την ανωτέρω πράξιν, διαταγής του Μητροπολίτου ......και 

4) πάσης συναφούς προς τας ανωτέρω, πράξεως ή παραλείψεως της Διοικήσεως.

Α κ ο ύ σ α ν   του Εισηγητού, Παρέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, ...., αναγνόντος και αναπτύξαντος την έκθεσιν αυτού, καθ' ην το ιστορικόν της προκειμένης υποθέσεως έχει ως έπεται :

Δια της υπό κρίσιν αιτήσεως ζητείται η ακύρωσις α) της υπ' αριθμ. 84/1981 αποφάσεως του επισκοπικού δικαστηρίου της Ιεράς Μητροπόλεως ..... δια της οποίας επεβλήθη εις τον αιτούντα εφημέριον η ποινή της μεταθέσεως εκ τινος ενοριακού ναού της ως άνω Μητροπόλεως εις άλλον, β) τον υπ' αριθμ. ..../....1981 έγγραφον του οικείου Μητροπολίτου δια του οποίου προετρέπετο ο αιτών να μεταβή εις την νέαν του θέσιν και γ) της υπ' αριθμ. ...../....1981 πράξεως του Μητροπολίτου τούτου δια της οποίας ο αιτών απελύθη της εφημεριακής θέσεως εις την οποίαν είχε μετατεθή λόγω αδικαιολογήτου απουσίας πέραν του μηνός.

Ανακύπτουν προεχόντως ζητήματος αρμοδιότητος του υπό την παρούσαν σύνθεσιν Γ' Τμήματος του Δικαστηρίου ως και ζητήματος παραδεκτού της υπό κρίσιν αιτήσεως. Εφ' ων ο Εισηγητής ανέπτυξε την γνώμην αυτού.

Α κ ο ύ σ α ν  του πληρεξουσίου του αιτούντος, αναπτύξαντος και προφορικώς τους λόγους της υπό κρίσιν αιτήσεως και αιτησαμένου την παραδοχήν αυτής και του πληρεξουσίου της καθ' ης η αίτησις Ιεράς Μητροπόλεως ....., αιτησαμένου την απόρριψιν ταύτης.

Ι δ ό ν  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α

Σ κ ε φ θ έ ν  κ α τ ά  τ ο ν  Ν ό μ ο ν

Επειδή δια την άσκησιν της υπό κρίσιν αιτήσεως κατεβλήθησαν τα νόμιμα τέλη και το παράβολον εκδοθέντων των υπ' αριθμ. 16500, 18001 του έτους 1982 τριπλοτύπων γραμματίων του Ταμείου Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών προσκομισθέντων άμα και των υπ' αριθμ. 589852 και 073907 του έτους 1982 ειδικών εντύπων παραβόλου του Δημοσίου.

Επειδή δια της υπ' αριθμ. ..../1981 αποφάσεως του Επισκοπικού Δικαστηρίου της Ιεράς Μητροπόλεως .... επεβλήθη εις τον αιτούντα, εφημέριον της ως άνω Ιεράς Μητροπόλεως, η εκκλησιαστική ποινή της μεταθέσεως εκ της ενορίας εις την οποίαν εφημέρευεν εις την ενορίαν ...... της αυτής Μητροπόλεως και επί τω λόγω ότι είχεν υποπέσει εις κανονικά παραπτώματα. Μετά την έκδοσιν της ως άνω αποφάσεως και εις εκτέλεσιν αυτής ο Μητροπολίτης ..... απηύθυνεν προς τον αιτούντα το υπ' αριθμ. ...../.....1981 έγγραφον δια του οποίου και κατά το αληθές περιεχόμενον αυτού, εφιστούσε την προσοχήν του αιτούντος επί της υποχρεώσεώς του να μεταβή εις την νέαν θέσιν του εις την οποίαν είχε μετατεθή δια της ως άνω αποφάσεως του επισκοπικού δικαστηρίου. Ο αιτών όμως ηρνήθη να συμμορφωθή και κατόπιν τούτου ο εν λόγω Μητροπολίτης εξέδωκε την υπ' αριθμ. ..../.....1981 απόφασιν δια της οποίας απέλυσε τον αιτούντα από την θέσιν του εφημερίου εις την οποίαν είχεν ούτος μετατεθή. Ήδη δια της υπό κρίσιν αιτήσεως ζητείται η ακύρωσις των ως άνω τριών πράξεων. Επειδή η υπ' αριθμ. ...../1981 απόφασις του επισκοπικού δικαστηρίου αποτελούσα πράξιν οργάνου της Εκκλησίας της Ελλάδος δια της οποίας επιβάλλεται εκκλησιαστική ποινή εις κληρικόν υποπεσόντα εις κανονικόν παράπτωμα εκφεύγει, κατά τα παγίως κριθέντα (ΣτΕ 2800/72 κ.ά.π) του ακυρωτικού ελέγχου και συνεπώς η υπό κρίσιν αίτησις καθ' ο μέρος στρέφεται κατά της πράξεως αυτής πρέπει να απορριφθή ως απαράδεκτος.

Επειδή το υπ' αριθμ. ..../....1981 έγγραφον του καθ' ου η αίτησις Μητροπολίτου αποτελεί σύστασιν απλώς προς τον αιτούντα όπως συμμορφωθή προς την απόφασιν του επισκοπικού δικαστηρίου και συνεπώς, ως τοιούτον, στερείται εκτελεστού χαρακτήρος και απαραδέκτως προσβάλλεται δια της υπό κρίσιν αιτήσεως η οποία πρέπει να απορριφθή και κατά το τμήμα τούτο.

Επειδή δια των εφημερίων των ιερών ναών της κατ' Ανατολάς Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας ασκείται η κατά τους Ιερούς Κανόνας και τας Ιεράς Παραδόσεις θεία λατρεία εν τη Εκκλησία ταύτη υπό την εποπτείαν και διοίκησιν του επιχωρίου αρχιερέως ο οποίος αποτελεί το κέντρον της τοπικής Εκκλησίας και συνεπώς τα καθήκοντα και αι αρμοδιότητες των εν λόγω εφημερίων έχουν, κατά το κύριον αυτών περιεχόμενον, θρησκευτικόν προεχόντως χαρακτήρα, ούτοι δε είναι πνευματικοί κυρίως και θρησκευτικοί λειτουργοί και δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν ως διοικητικοί υπάλληλοι επί των οποίων και μόνον έχουν εφαρμογήν αι διατάξεις του άρθρου 103 του Συντάγματος (Πρβλ. και ΣτΕ 4078/1979). Η άποψις αύτη ενισχύεται και εκ του γεγονότος ότι εις τον Καταστατικόν Χάρτην τη Εκκλησίας της Ελλάδος (Ν. 590/1977) αφιερούται ειδικόν Κεφάλαιον (Κεφάλαιον ΙΓ' άρθρον 42) εις τους εκκλησιαστικούς υπαλλήλους, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνεται, κατά ρητήν επιφύλαξιν (βλ. παρ. 2 άρθρ. 42), οι εφημέριοι, περί των οποίων αντιθέτως διαλαμβάνει εκτενώς το άρθρον 37 ορίζει εν παρ. 1 ότι: "Ο εφημέριος μεριμνά δια την λατρευτικήν και πνευματικήν Ζ.ν των ενοριτών και δια παν ζήτημα αφορών εις την πνευματικήν και υλικήν πρόοδον της ενορίας". Και τέλος το άρθρον 38 του αυτού νόμου προβλέπει, καθ' όσον αφορά την εν τη Εκκλησία θέσιν των εφημερίων την έκδοσιν ειδικής κανονιστικής πράξεως της Ιεράς Συνόδου (Κανονισμού) διαφόρου της κανονιστικής πράξεως η έκδοσις της οποίας προβλέπεται δια τους εκκλησιαστικούς υπαλλήλους υπό του άρθρου 42 του νόμου τούτου. Η κυρία δε και προέχουσα ιδιότης του εφημερίου ως θρησκευτικού και πνευματικού λειτουργού δεν αίρεται εκ μόνου του λόγου ότι ανατίθενται εις αυτόν και καθήκοντα διοικήσεως του νομικού προσώπου της ενορίας, οσάκις ούτος τοποθετείται (άρθρον 37 παρ. 8 Ν. 590/77) και ως ιερατικός προϊστάμενος τουτέστιν πρόεδρος του οικείου εκκλησιαστικού συμβουλίου, οπότε αποκτά παραλλήλως και την ιδιότητα του διοικούντος το νομικόν πρόσωπον της ενορίας οργάνου. Συνεπώς, εν περιπτώσει, απολύσεώς του εκ της εφημεριακής του θέσεως, συνεπαγομένης αυτοδικαίως και απομάκρυνσίν του εκ της θέσεως του προέδρου του οικείου εκκλησιαστικού συμβουλίου δεν έχει δικαίωμα προσφυγής κατά την προδιαληφθείσαν διάταξιν του Συντάγματος, εφ' όσον δεν είναι διοικητικός υπάλληλος, αλλά δικαίωμα αιτήσεως ακυρώσεως, η εκδίκασις της οποίας υπάγεται κατά πρώτον και τελευταίον βαθμόν εις την αρμοδιότητα του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (άρθρον 1 Ν. 702/77 και άρθρον 3 παρ. 1 περ. α' Πρ. Δ/τος 441/73). Υπό τα δεδομένα ταύτα η υπό κρίσιν αίτησις, διώκουσα την ακύρωσιν της τρίτης των προσβαλλομένων πράξεων δια της οποίας ο αιτών απελύθη της θέσεώς του ως εφημερίου και άρα και της θέσεώς του ως προέδρου του εκκλησιαστικού συμβουλίου της εις την Ιεράν Μητρόπολιν Κ. και Αιγιαλείας υπαγομένης Ενορίας ...., εις την οποίαν ήτο και ο μοναδικός εφημέριος, υπάγεται εις την αρμοδιότητα του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας και, εμπροθέσμως ασκηθείσα, πρέπει να γίνη τύποις δεκτή και να εξετασθή κατ' ουσίαν υπ' αυτού επιληφθέντος υπό πενταμελή σύνθεσιν λόγω σπουδαιότητος κατόπιν της υπ' αριθμ. 776/24.3.1982 πράξεως του Προέδρου αυτού.

Επειδή κατά το άρθρον 46 του υπ' αριθμ. 2/1969 Κανονισμού της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος "Περί Ιερών Ναών, Ενοριών και Εφημερίων" (ΦΕΚ 193/19.9.70 τ. Α') : "Ο Εφημέριος παύεται από της θέσεως αυτού: α) ..... β) ........ γ) Εάν άνευ αδείας εγκαταλίπη την θέσιν του υπέρ τον μήνα αδικαιολογήτως". Εν όψει της διατάξεως ταύτης, εχούσης και εν προκειμένω εφαρμογήν δυνάμει του άρθρου 67 του Ν. 590/1977, η τρίτη των προσβαλλομένων πράξεων υπ' αριθμ. ..../....1981 απόφασις του Μητροπολίτου ..... δια της οποίας ο αιτών απελύθη της θέσεώς του ως εφημερίου του ως άνω Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θ. Ρ., ελέγχεται νόμιμος εφ' όσον η δι' αυτής διατασσομένη απόλυσις αιτιολογείται δια του γεγονότος, η αντικειμενική υπόστασις του οποίου δεν αμφισβητείται, ότι ο αιτών ηρνήθη να μεταβή εις την ως άνω εφημεριακήν θέσιν εις την οποίαν είχε μετατεθή και απέσχεν ούτω αδικαιολογήτως των καθηκόντων του πέραν του μηνός. Συνεπώς πάντες, οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως τυγχάνουν απορριπτέοι ως μη βάσιμοι. Επειδή συνεπώς μη προβαλλομένου ετέρου λόγου ακυρώσεως πρέπει να απορριφθή η υπό κρίσιν αίτησις ως μη βάσιμος.

Δ ι α   τ α ύ τ α

Απορρίπτει την υπό κρίσιν αίτησιν.
Διατάσσει την υπέρ του Δημοσίου κατάπτωσιν του καταβληθέντος παραβόλου και, Επιβάλλει εις βάρος του αιτούντος την δικαστικήν δαπάνην της Ιεράς Μητροπόλεως Κ. και Αιγιαλείας εκ δραχμών χιλίων εννεακοσίων (1.900).
Εκρίθη και απεφασίσθη εν Αθήναις τη 15η Νοεμβρίου 1982 και 14η Φεβρουαρίου 1983, εδημοσιεύθη δ' αυτόθι τη 17η Φεβρουαρίου 1983.
Ο Πρόεδρος του Γ' Τμήματος Η Γραμματεύς του Γ' Τμήματος