Αριθμός 821/2022
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Δ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15 Μαρτίου 2022, με την εξής σύνθεση: Ε. Αντωνόπουλος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Δ. Κυριλλόπουλος, ΄Ολ. Παπαδοπούλου, Σύμβουλοι, Χρ. Μπολόφη, Χ. Ευαγγελίου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Φ. Παπαδοπούλου.

Για να δικάσει την από 29 Απριλίου 2021 αίτηση:

των: 1. Ιεράς Μονής Αγίου Κυπριανού του Παλαιού Εορτολογίου και 2. Μητροπολίτη Α. του Παλαιού Εορτολογίου ή . , κατά κόσμον . του . , Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Α. Κ. του Παλαιού Εορτολογίου, κατοίκου Κυψέλης . (.), οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Κυριάκο Κυριαζόπουλο (Α.Μ. 7332 Δ.Σ. Θεσσαλονίκης), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο οποίος παρέστη με τη Μαρία Παπίδα, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. ././1.4.2021 πράξη της Προϊσταμένης του Τμήματος Διοικητικών Υποθέσεων και Μητρώου της Διεύθυνσης Θρησκευτικής Διοίκησης της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Δ. Κυριλλόπουλου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου  κ α ι

Α φ ο ύ  μ ε λ έ τ η σ ε  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε  κ α τ ά  τ ο ν  Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (κωδικός ηλεκτρονικού παραβόλου ***).

2. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, προκύπτουν τα ακόλουθα: Με το ***/***/ 22.2.2021 έγγραφο προς το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων η δικηγόρος ***, ενεργούσα κατ’ εξουσιοδότηση της εντολέως της ***, ζήτησε να πληροφορηθεί αν ο ευρισκόμενος στην *** ναός με φερόμενη ονομασία “***”, με θρησκευτικό λειτουργό τον . , έχει λάβει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ιερού ναού και αν ο εν λόγω θρησκευτικός λειτουργός είναι επίσημα αναγνωρισμένος για την διενέργεια θρησκευτικών τελετών. Σε απάντηση του εγγράφου αυτού, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων με το ***/***/25.2.2021 έγγραφο ενημέρωσε την ανωτέρω δικηγόρο ότι α) στο Μητρώο Εκκλησιαστικών Νομικών Προσώπων, Θρησκευτικών Νομικών Προσώπων και Θρησκευτικών Λειτουργών, που τηρείται στην Διεύθυνση Θρησκευτικής Διοίκησης, δυνάμει του άρθρου 14 του ν. 4301/2014, δεν είναι καταχωρισμένος λατρευτικός χώρος με την επωνυμία “***”, β) δεν έχει χορηγηθεί άδειας ίδρυσης και λειτουργίας χώρου λατρείας με την επωνυμία Ιερός Ναός ή Μονή ***. και γ) στον κατάλογο των θρησκευτικών λειτουργών δεν περιλαμβάνεται θρησκευτικός λειτουργός με το όνομα ***. Κατόπιν τούτου, η ως άνω δικηγόρος υπέβαλε στο Τμήμα Διοικητικών Υποθέσεων και Μητρώου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων την από 23.3.2021 καταγγελία, στην οποία ανέφερε ότι στον χώρο της Ιεράς Μονής *** συγκεντρώνονται πιστοί και, υπό την πνευματική καθοδήγηση του θρησκευτικού λειτουργού ***, επονομαζομένου και ***, συμμετέχουν σε λατρευτικές τελετές, εκάστη δε Κυριακή τελείται θρησκευτική λειτουργία από τον ανωτέρω, ενώ θρησκευτικές τελετές τελούνται σε όλες τις μεγάλες χριστιανικές εορτές σε χρόνους που ορίζει το παλαιό (Ιουλιανό) ημερολόγιο. Επί της καταγγελίας αυτής εκδόθηκε το ***/***/1.4.2021 έγγραφο της Προϊσταμένης του Τμήματος Διοικητικών Υποθέσεων και Μητρώου της Διεύθυνσης Θρησκευτικής Διοίκησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Με το εν λόγω έγγραφο απεστάλη στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας η προαναφερθείσα καταγγελία και ανακοινώθηκε σε αυτό ότι, κατόπιν διενεργηθείσας έρευνας στο σχετικό αρχείο, διαπιστώθηκε ότι δεν έχει χορηγηθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων άδεια ίδρυσης και λειτουργίας χώρου λατρείας εντός της Ιεράς Μονής ***, η οποία δεν περιλαμβάνεται στους λατρευτικούς χώρους των τεσσάρων Θρησκευτικών Νομικών Προσώπων των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών που είναι καταχωρισμένοι στο Ηλεκτρονικό Μητρώο που τηρείται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων βάσει του άρθρου 14 του ν. 4301/2014. Με το ίδιο έγγραφο εκλήθη η Ελληνική Αστυνομία, εφόσον διαπιστωθεί ότι ο ανωτέρω χώρος λειτουργεί ως χώρος λατρείας, να εφαρμόσει την διάταξη του άρθρου 1 του Α.Ν. 1672/1939. Ήδη με την κρινόμενη αίτηση η Ιερά Μονή ***του Παλαιού Εορτολογίου και ο Μητροπολίτης *** του Παλαιού Εορτολογίου, καθηγούμενος της εν λόγω ιεράς μονής, ζητούν την ακύρωση του προαναφερθέντος εγγράφου.

3. Επειδή, στην διάταξη του άρθρου 1 του Α.Ν. 1363/1938 (Α΄ 305), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του Α.Ν. 1672/1939 (Α΄ 123) ορίζεται ότι: «Διά την ανέγερσιν ή λειτουργίαν Ναού οιουδήποτε δόγματος προαπαιτείται άδεια της οικείας ανεγνωρισμένης εκκλησιαστικής αρχής και του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, κατά τα διά Βασιλικού Διατάγματος, εκδιδομένου, προτάσει του Υπουργού Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, ειδικώτερον καθορισθησόμενα. Ναοί ή ευκτήριοι οίκοι από της δημοσιεύσεως του κατά την προηγουμένην παράγραφον Β. Διατάγματος ανεγειρόμενοι ή λειτουργούντες άνευ της τηρήσεως των εν αυτώ διατυπώσεων ή εγκαθιστώμενοι και λειτουργούντες εντός οικημάτων ή αποθηκών ή οιασδήποτε φύσεως κτισμάτων ή στεγάστρων κατά μετατροπήν πάντων τούτων κλείονται και σφραγίζονται υπό της οικείας Αστυνομικής Αρχής, απαγορευομένης της λειτουργίας αυτών ...». Κατ’ επίκληση της ανωτέρω διατάξεως εκδόθηκε το Β.Δ. της 20.5/2.6.1939 (Α΄ 220), στο άρθρο 1 του οποίου ορίσθηκαν τα ακόλουθα: «1. Διά την έκδοσιν της υπό της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του Αναγκαστικού Νόμου υπ’ αριθμ. 1672/1939 προβλεπομένης αδείας προς ανέγερσιν ή λειτουργίαν Ναών, μη υπαγομένων εις τας διατάξεις της εκάστοτε κειμένης περί Ναών και εφημερίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος Νομοθεσίας, απαιτούνται τα εξής: α) Αίτησις τουλάχιστον πεντήκοντα οικογενειών ... β) Την αίτησιν αυτών υποβάλλουσιν αι οικογένειαι προς την οικείαν εκκλησιαστικήν αρχήν ... γ) Η οικεία Αστυνομική Αρχή αποφαίνεται επί της αιτήσεως ητιολογημένως, μεθ’ ο διαβιβάζει αυτήν μετά της γνώμης αυτής εις το Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας ... 2. ... 3. Διά την χορήγησιν αδείας ανεγέρσεως ή λειτουργίας ευκτηρίου οίκου ή θρησκευτικού εντευκτηρίου δεν έχουσιν εφαρμογήν αι διατάξεις της παραγρ. 1 εδαφίων α΄ και β΄ του παρόντος, επαφιεμένης εις το Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας της κρίσεως, εάν συντρέχωσιν ουσιαστικοί λόγοι προς χορήγησιν της σχετικής αδείας. ...». Περαιτέρω, στο άρθρο 27 του ν. 3467/2006 (Α΄ 128) ορίσθηκε ότι: «Για την ίδρυση, ανέγερση ή λειτουργία ναού ή ευκτηρίου οίκου οποιουδήποτε δόγματος ή θρησκείας, πλην της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος, δεν απαιτείται άδεια ή γνώμη της οικείας εκκλησιαστικής αρχής της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος. Κάθε άλλη διάταξη που ρυθμίζει με τρόπο διαφορετικό το ίδιο θέμα, καταργείται [άρθρο 1 του α.ν. 1363/1938 (ΦΕΚ 305 Α΄), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του α.ν. 1672/1939 (ΦΕΚ 123 Α΄), άρθρο 41 του α.ν. 1369/1938 (ΦΕΚ 317 Α΄)]. Η αίτηση για τη χορήγηση άδειας ιδρύσεως, ανεγέρσεως ή λειτουργίας ναού οποιουδήποτε δόγματος ή θρησκείας, πλην της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδος, υποβάλλεται απευθείας στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και όχι προς την οικεία εκκλησιαστική αρχή. Κάθε διάταξη που ρυθμίζει με τρόπο διαφορετικό το ίδιο θέμα καταργείται [άρθρο 1 του β.δ. 20.5/2.6.1939 (ΦΕΚ 220 Α΄)]».

4. Επειδή, ανεξαρτήτως του ότι για την θέση σε λειτουργία ιερού ναού των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών, της ιδιαίτερης, δηλαδή, θρησκευτικής κοινότητας των παλαιοημερολογιτών, η οποία δεν είναι ούτε ετερόθρησκη, ούτε ετερόδοξη, δεν απαιτείται ειδική άδεια του αρμόδιου για τις θρησκευτικές υποθέσεις Υπουργού, όπως απαιτείται για την ίδρυση, ανέγερση και λειτουργία ναού ή ευκτηρίου οίκου ετεροδόξων ή ετεροθρήσκων, σύμφωνα με τις διατάξεις που ανεφέρθησαν στην προηγούμενη σκέψη (βλ. ΣτΕ 1444/1991 Ολομ., 560/2019), το προσβαλλόμενο με την κρινόμενη αίτηση έγγραφο δεν συνιστά εκτελεστή πράξη, αλλά αποτελεί εσωτερικό έγγραφο εκδοθέν στο πλαίσιο υπηρεσιακής αλληλογραφίας μεταξύ των Υπηρεσιών της Διοίκησης. Τούτο δε διότι με το έγγραφο αυτό γνωστοποιήθηκε ότι δεν έχει χορηγηθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων άδεια ίδρυσης και λειτουργίας χώρου λατρείας εντός της Ιεράς Μονής Αγίου Κυπριανού Κυψέλης . , απευθύνεται δε σύσταση προς την Ελληνική Αστυνομία να εφαρμόσει την διάταξη του άρθρου 1 του Α.Ν. 1672/1939, σε περίπτωση που, κατόπιν έρευνας, διαπιστώσει ότι ο ανωτέρω χώρος λειτουργεί ως χώρος λατρείας. Με το περιεχόμενο αυτό, το προσβαλλόμενο έγγραφο, αυτό καθ’ εαυτό, δεν επάγεται έννομες συνέπειες για τους αιτούντες και προσβάλλεται απαραδέκτως με την κρινόμενη αίτηση, η οποία πρέπει, επομένως, να απορριφθεί.

Δ ι ά  τ α ύ τ α

Απορρίπτει την αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου και
Επιβάλλει συμμέτρως στους αιτούντες την δικαστική δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία ανέρχεται στο ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 28 Μαρτίου 2022

Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας

Ε. Αντωνόπουλος Φ. Παπαδοπούλου

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12ης Απριλίου 2022.

Η Πρόεδρος του Δ´ Τμήματος Η Γραμματέας του Δ´ Τμήματος

Μ. Καραμανώφ Ι. Παπαχαραλάμπους